Dzieje parafii

Historia parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa jest ściśle związana z kościołem św. Jana Chrzciciela. Wynika to z faktu, że był to jedyny w przedwojennym Szczecinie kościół katolicki, a ponadto, z faktu, że rządzące władze komunistyczne zabraniały tworzenia nowych parafii. Stąd też przez lata, mówiło się i pisało „Parafia św. Jana Chrzciciela przy kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa”. Rozdzielenie tych kościołów nastąpiło 5 marca 1974 roku. Wówczas erygowano Parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Początki polskiego duszpasterstwa w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa sięgają roku 1945, kiedy to do Szczecina wraz z grupą pionierów przybył ks. Florian Berlik SChr. Pierwsza Msza Św. była celebrowana dnia 6 maja 1945 w kaplicy plebanii przy ulicy Bogurodzicy 3. Trudności przy organizowaniu życia religijnego były na początku duże. Poniemiecki, katolicki kościół parafialny św. Jana Chrzciciela był mocno zniszczony. Pozostałe świątynie miasta Szczecina były albo spalone, bądź obrabowane i niezdatne do użytku. Niepewna sytuacja polityczna zmusiła polskich pionierów do opuszczenia miasta. Wśród nich znajdował się ks. Florian Berlik.

Dnia 12 czerwca 1945 r. przybył do Szczecina kolejny chrystusowiec - ks. Kazimierz Świetliński; pierwszy proboszcz parafii św. Jana Chrzciciela. To on właśnie rozpoczął starania o przydzielenie naszej parafii dawnego, protestanckiego kościoła garnizonowego, który, jako najmniej zniszczony i położony w centrum miasta, mógłby służyć polskim osadnikom. Początkowo planowano użytkować kościół pogranizonowy tylko do czasu odbudowania kościoła pw. św. Jana Chrzciciela. 25 czerwca 1945 roku władze miasta przekazały parafii kościół garnizonowy, a po naprawieniu dachu i wstawieniu okien ks. Świetliński dokonał 29 czerwca jego poświęcenia i dedykowania kościoła Najświętszemu Sercu Pana Jezusa.

W roku 1946 kontynuowano prace remontowe w kościele. Kompletowano także wyposażenie świątyni i paramenty liturgiczne. Boczne ołtarze poświęcono NMP Ostrobramskiej i św. Józefowi. Także w tym roku zorganizowano na terenie parafii pierwszą katolicką akcję charytatywną „Caritas”. Biuro „Caritas” umiejętnie prowadziły siostry bezhabitowe. Na rok 1946 przypadły pierwsze parafialne Misje Święte, które wygłosili Ojcowie Misjonarze z Krakowa. Misje zostały zakończone wzruszającą i podniosłą uroczystością wzniesienia Krzyża Misyjnego przed kościołem Najświętszego Serca Pana Jezusa.

W 1947 r. na terenie parafii zawiązały się liczne bractwa i stowarzyszenia religijne. Wśród nich można wyróżnić: Arcybractwo Różańcowe Matek, Sodalicja Mariańska, Krucjata Eucharystyczna dla Młodzieży, Kółko Ministrantów.

28 października 1947 roku przyjechał do Szczecina Prymas Polski August kardynał Hlond. Odwiedził on także kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, gdzie został owacyjnie powitany. W czasie Mszy Św. wygłosił płomienne kazanie do tłumów wiernych zgromadzonych w świątyni wzniecając w nich żar miłości Bożej.

Rok 1948 był okresem rozkwitu życia religijnego parafii. W sposób szczególny było to widoczne w propagowaniu i pogłębieniu nabożeństwa do Najświętszego Serca Jezusowego. Znaczącym tego przejawem było osobiste poświęcenie się wiernych, ich rodzin i całej parafii Bożemu Sercu, które dokonało się na koniec rekolekcji - 26 września 1948 roku.

26 października 1948 roku, dla wszystkich parafian, jak i dla mieszkańców całego kraju, był dniem żałoby i smutku z powodu śmierci Prymasa Polski, Augusta kardynała Hlonda – założyciela Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej. Tego dnia parafianie i księża zgromadzili się na uroczystym nabożeństwie żałobnym, odprawionym za zmarłego, drogiego wszystkim, zwierzchnika Kościoła w Polsce.

Spoglądając wstecz powiedzieć należy, że lata 1947-1949 były latami największej aktywizacji życia religijnego, latami, które z łaski Bożej wyposażyć miały kapłanów i wiernych w siłę i męstwo na nadchodzące lata walki o wiarę, Kościół Katolicki, parafię i dusze ludzkie.

Rok 1950 był Rokiem Jubileuszowym. Na drzwiach Kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa pojawiły się duże afisze wzywające wiernych do korzystania ze szczególnych łask tego czasu – odpustu zupełnego, który wierni mogli uzyskać dla siebie, bądź też dla zmarłej osoby. W tym roku w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa ścianę tarczową freskiem przedstawiającym adorację Chrystusa Króla przez św. patronów Polski. Freskami pokryto także apsydę ołtarzową.

16 września 1951 roku, po uroczystej sumie z udziałem licznych wiernych, ks. proboszcz Wacław Perz SChr dokonał uroczystego poświęcenia nowych ołtarzy bocznych dedykowanych Najświętszemu Serca Pana Jezusa i Matce Boskiej Ostrobramskiej.

Kolejnym, istotnym wydarzeniem życia religijnego wspólnoty parafialnej, było ogłoszenie Indultu Apostolskiego, który wszedł w życie 5 września 1953 r. Pozwalał on na celebrację w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa, w każdy I piątek miesiąca, oprócz rannej Mszy św., uroczystej Mszy św. wieczornej, połączonej z wystawieniem Najświętszego Sakramentu.

29 listopada 1959 roku Jego Ekscelencja Ks. biskup Wilhelm Pluta, ordynariusz gorzowski wydał następujący dekret, bardzo ważny dla naszego Kościoła:

Ku większej chwale Bożej i pożytkowi nieśmiertelnych ludzkich dusz, dla wynagrodzenia Bogu za liczne i ciężkie zniewagi, jakimi rani ludzkość miłosierne Serce Boże eryguję Kaplicę Wieczystej Adoracji Najświętszego Sakramentu przy kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Szczecinie. Niech u stóp Chrystusa Eucharystycznego nabiera sił do jeszcze gorliwszej pracy duchowieństwo, niech składają Bogu w dni codzienne kapłańskie pacierze. Niech ojcowie i matki znajdują w blaskach Eucharystii jak najwięcej mocy do spełniania trudnych i odpowiedzialnych rodzicielskich obowiązków. Niech rodzice prowadzą do Jezusa niewinne swe dziatki, by i dziś Chrystus błogosławił im, jak kiedyś na palestyńskiej ziemi, a one niech składają nieustanny hołd Królowi wieków po wszystkie czasy. Niech droga nam młodzież u stóp Chrystusa uskrzydla ducha do walki o wzniosłe ideały, a zwłaszcza o żywą wiarę, o czystość obyczajów. Oby Serce Miłosiernego Zbawcy pobudziło wszystkich do szczerej skruchy i do oczyszczenia duszy w sakramencie pokuty, ku czemu odtąd w tym kościele będzie szczególniejsza, bo nieustanna okazja. Oby Serce Jezusowe hojnie błogosławiło wszystkich, którzy tę Kaplicę Wieczystej Adoracji nawiedzać będą i oby było źródłem hojnych łask, a szczególnie darzyło ich łaską wytrwania w dobrym, aż do końca.

Powyższy dekret odczytano dnia 29 listopada ze wszystkich ambon miasta Szczecina.

8 grudnia w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny nastąpiło uroczyste otwarcie Kaplicy Wieczystej Adoracji. 9 grudnia 1959 r. był pierwszym dniem stałego dyżuru w konfesjonale. Od godz. 6.00 rano do 20.00 dyżurujący kapłan oczekiwał, by nieść pomoc duchową błądzącym i upadłym braciom.

Dnia 21 listopada 1964 roku ks. proboszcz Wiktor Stańczak SChr otrzymał od Ojca Świętego Pawła VI Dekret Odpustowy na Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Odtąd więc w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa obchodzone będą dwa odpusty w roku: pierwszy w Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, a drugi w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, 8 grudnia.

Lata sześćdziesiąte były czasem tworzenia się w Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego. Prekursorem i protoplastą tego dzieła był ks. Grzegorz Okroy SChr. Początki jak zawsze były trudne i mało efektowne. Z czasem jednak ODA stał się czołowym ośrodkiem akademickim w Szczecinie.

2 czerwca 1978 roku, był dla parafii, jak i samego kościoła dniem wielkiej radości. Tego właśnie dnia dokonano konsekracji Kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa.

20 marca 1983 roku powrócił do parafii ołtarz Wieczerzy Pańskiej. Ks. arcybiskup Kazimierz Majdański, nowy ordynariusz diecezji, na prośbę ks. proboszcza Stanisława Misiurka SChr, z wielką życzliwością i zrozumieniem pozwolił, aby Ołtarz Ostatniej Wieczerz powrócił do kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ten właśnie ołtarz na początku lat siedemdziesiątych, na wniosek ks. biskupa Jerzego Stroby, został przeniesiony z naszej świątyni do katedry św. Jakuba. Radość w parafii z powrotu tego ołtarza była wielka. W maju figury Apostołów, Chrystusa w trzech osobnych częściach zostały przewiezione do pracowni p. Juszczaka do Poznania celem renowacji, która przebiegła sprawnie. Parafianie nie tylko pokryli koszty renowacji ołtarza (2 miliony ówczesnych złotych), co złożyli dziękczynną ofiarę w wysokości 500 tyś zł. na ręce ks. biskupa Kazimierza Majdańskiego.

Okres przemian gospodarczych i ustrojowych przypadający na lata 80, wpisał się także w historię parafii. Po śmierci ks. Jerzego Popiełuszki, ks. Andrzej Wałdowski SChr postanowił zorganizować Msze św. dla uczczenie tej męczeńskiej śmierci. To wydarzenie przyczyniło się z czasem do powstania tzw. „Mszy Św. za Ojczyznę”, nad którymi patronat przejęło Duszpasterstwo Akademickie. „Msze Św. za Ojczyznę” odbywały się w każdy, drugi piątek miesiąca i mimo komunistycznych szykan sprawiały, że kościół wypełniał się wiernymi.

11 maja 1995 roku był dniem obchodów 50. rocznicy pracy Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej na terenach Pomorza Zachodniego. Z tej racji przyjechało wielu księży, aby pod przewodnictwem ks. arcybiskupa Mariana Przykuckiego, podziękować za to wszystko, co zrobiono tu „w służbie Bogu i ludziom”.

Rok 1996 był także czasem świętowania przez Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla 35 rocznicy rozpoczęcia posługi w naszym kościele.

Fakt, iż od 1959 roku, w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa istniała Kaplica Wieczystej Adoracji Najświętszego Sakramentu połączona ze stałą możliwością korzystania z sakramentu pokuty i pojednania, spowodował, że świątynia stała się jedną z najbardziej uczęszczanych w mieście. Nasunęło to pomysł, by uczynić z niej świątynię wyjątkową – Sanktuarium. Na wniosek ks. proboszcza Zbigniewa Rakieja SChr, ks. arcybiskup Marian Przykucki podnosi kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa do rangi sanktuarium. Odtąd corocznym uroczystościom odpustowym ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa będzie towarzyszyć eucharystyczna procesja ku czci Serca Jezusowego, rozpoczynająca się w kościele ojców jezuitów.

W dzień odpustu, 19 czerwca 1998 roku, lokalne media informowały o fakcie nadania tytułu „Sanktuarium” dla naszego kościoła. Nabrało to także wymiaru ogólnopolskiego, ponieważ Katolicka Agencja Informacyjna ogłosiła, iż jest to pierwsze w Polsce Sanktuarium Najświętszego Serca Pana Jezusa. W uroczystościach odpustowych brał udział były prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Pan Lech Wałęsa. Procesja przeszła ulicą Bohaterów Warszawy, przez Plac Kościuszki i ulicą Bolesława Krzywoustego. Uroczystościom przewodniczył ks. arcybiskup Marian Przykucki. Był obecny ks. biskup Jan Gałecki, ks. Tadeusz Winnicki – przełożony generalny Towarzystwa Chrystusowego, a także duchowieństwo diecezjalne i zakonne z całej Archidiecezji. Byli przedstawiciele wyższych uczelni Szczecina, dyrektorzy szkół średnich, przedstawiciele wojskowe i cywilne. Podczas Mszy św., po Ewangelii, kanclerz kurii metropolitalnej ks. Edmund Cybulski odczytał Dekret o ustanowieniu Sanktuarium Najświętszego Serca Pana Jezusa. Po Komunii św. Ks. Arcybiskup dokonał oddania wszystkich mieszkańców miasta Szczecina Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. Po zakończonej Mszy św., nastąpiło poświęcenie odnowionej Kaplicy Wieczystej Adoracji.

Rok 2000 ogłoszony przez papieża Jana Pawła II Rokiem Wielkiego Jubileuszu Odkupienia stał się dla Sanktuarium Najświętszego Serca Pana Jezusa czasem wielkiego wyróżnienia. Ks. arcybiskup Zygmunt Kamiński ogłosił Sanktuarium kościołem stacyjnym, umożliwiając przybywającym tu wiernym i pielgrzymom uzyskiwać odpusty związane z Rokiem Jubileuszowym.